व्रम्हाण्डका पदार्थहरुको सरँचना शुक्ष्म कणहरुले बनेको हुन्छ भन्ने बिचारधारा निकै पुरानो हो तथापी धर्मका ठेकेदारहरुले पागलको सज्ञा नै किन नदिउन। प्राचिनकाल देखिनै विश्वाशको भर नपर्ने जान्न चाहनेहरु ज्यान को बाजी लगाएर खोजी गर्न तत्पर रहन्थे। पारमाणविक सरँचनाको प्राचिन बिचारधारा हिन्दूदर्शनमा महर्षी कणाद, वौद्ध दर्शनमा दिगनाग, धर्मकिर्ती, मुस्लिम दर्शनमा इब्न अल ह्यथम, इब्न शिना, मोहम्मद अल गजाली र ग्रीक दार्शनिकहरु ल्युसिपस, डेमोक्रिटस र इपिकरस जस्ता अन्वेषकहरु मार्फत छैटौ शताब्दी इशा पुर्व देखि नै बिकास भएको देखिन्छ।
आधुनिक कालमा भएका बिकासमा बैज्ञानीकहरुले शैद्धान्तिक र प्रयोगात्मक दुबै बिधिवाट गरिएका परमाणुको सँरचनाको अनुसन्धानमा सुरुमा प्रत्येक बस्तुहरु अणु परमाणु हुँदै परमाणुको सम्रचनामा सर्वप्रथम एलेक्ट्रोन (ऋणात्मक आवेशयुक्त कण )पत्तो लाग्यो भने त्यसपछीको प्रयोगहरुले प्रोटोन (धनात्मक आवेशयुक्त कण) र न्युट्रोन(बिना आवेशयुक्त कण) जुन कुनै पनि परमाणुको नाभिकेन्द्रमा अवस्थित हुन्छन त्यस्लाई एलेक्ट्रोनले परिक्रमा गर्छ भन्ने देखायो र नाभिमा अवस्थित प्रोटोन र एलेक्ट्रोनको सँख्याले नै ब्रम्हाण्डमा अहिले सम्म अवस्थित बिभिन्न तत्वहरु हाइड्रोजन देखी युरेनियमहरुको निर्धारण गर्छ भन्ने पनि पत्ता लगायौ।
एलेक्ट्रोनले गर्ने परिक्रमा चक्रको पनि निश्चित कक्षा हुँदै कक्षाको सम्भाब्यता बितरण हुँदै हामी क्वार्क कण सम्म पुग्यौ। हालसम्म हामीले आधारभुत कणहरु जस्को सम्रचनाको बिषयमा हामी अहिले सम्म अनभिज्ञ छौ अर्थात शुरुमा हामी बस्तुको आधारभुत इकाइ अणु, अणुको आधारभुत इकाइ परमाणु, परमाणुको आधारभुत इकाइ न्युट्रोन, प्रोटोन र एलेक्ट्रोन कणहरु हुँदै अणु र कण विच्छेदनका अनेकन प्रकृया बाट हामीले १६ वटा एस्ता कणहरु खोजीगरेका छौ जस्को सम्रचनाको बिषयमा हामी अनभिज्ञ छौ यानीकी तिनिहरु केले बनेका छन अहिले सम्म हामीलाई थाहा छैन त्यसैले तिनी १६ बटा कणहरुलाई हामी आधारभुत कण भनेर भन्दछौ। ति आधारभुत कणहरुको सम्रचना पत्ता लगाएर तिनिहरुको निर्माणगर्ने अन्य कणहरु पत्तो लाग्यो भने हाल आधारभुत भनिएका कणहरुले त्यो सज्ञा गुमाउने छन र ति नयाँ कणहरु आधारभुत हुनेछन।
