बिस्तारै यसले सामुहिक सरंचनाहरु बलियो बनाउदै लग्यो र हतियारहरुको प्रयोग गर्न जान्ने हुदै आयो। कालान्तरमा यो प्रजाति अरु भन्दा शक्तिशाली हुदै आएको छ। प्राकृतिक रुपमा भन्ने हो भने यो अति कमजोर प्रजाति हो। यसले आफ्नो समुहलाई एकताबद्ध बनाउन सक्यो।
सामुहिक एकताकाको लागि एक धुरी अर्थात केन्द्रको आवश्यकता हुन्छ त्यो केन्द्रको रचना कुनै भौतिक बस्तु राखिनु हुदैन। सामुहिक एकता जनावरमा पनि हुन्छ जसको केन्द्र त्यस समुहको नेता हुन्छ जसले भौतिक शारीरिक बल र नेतृत्व क्षमताले प्राप्त गरेको हुन्छ जसलाई अरुले बेला बेला चुनौती दिने गर्छन र पराजित अवस्थामा अर्को नेताको हातमा समुहको नेतृत्व जान्छ।
मानव प्रजातिले जङ्गली अवस्थामा नै रहेको बेला सो कुरा राम्रो सङ्ग बुझेको हुनु पर्छ त्यसैले उसले कालान्तरमा त्यस्तो ब्यबस्थालाइ परिवर्तन गरेको छ। उसले अब समुहको नेतृत्वको केन्द्रिय ब्यबस्थालाइ भौतिक बस्तुको रुपमा राख्दा त्यो कुनै पनि बेला नष्ट हुन सक्छ भनेर उसले अभौतिक बस्तुहरुको रचना गरि त्यसलाई समुहको केन्द्रिय ब्यबस्थाको रुपमा राख्यो।
परिणाम हेर्ने हो भने त्यो अत्यन्त सफल भयो र सारा पृथ्वीमा यसैको राज्य स्थापित भयो। चाहे अभौतिक ब्यबस्था नै किन नहोस बेला बेला त्यसले पनि चुनौतिको सामना भने गर्ने पर्छ। जब चुनौती आउछ उसले ति ब्यबस्थामा परिवर्तन पनि गर्छ किनकि भौतिक भन्दा अभौतिक ब्यबस्था छिटो परिमार्जित हुन्छ।
ति अभौतिक ब्यबस्थाहरु झुटको सरंचनामा स्थापित भएका छन। शुरुवातमा उसले पारिवारिक ब्यबस्थाको रचना गरेको हुनु पर्छ। परिवारका समन्धहरु , अपनत्व, नाता समन्ध र त्यसमा अन्तरनिहित बिधि बिधानहरुको सरंचनाको स्थापना गरिएको छ। त्यसपछि परिवार परिवारहरुलाई कुनै एक अर्को अभौतिक समन्धमा बाधेको छ त्यो हो समान पारिवारिक स्तरका संरचनाहरु जसले उही स्तर बीचको समन्ध र विभिन्न स्तरहरुको बीचको समन्धको सरंचनाको निर्माण गर्दै एक समाजको निर्माण भएको होला, ती सामाजिक व्यवस्थामा उसले जाती, रङ्ग, वर्गीय संरचना निर्माण गर्न पनि सफल देखिन्छ। उसले त्यो संरचनाको विस्तारको क्रममा समाज समाज जोडेर राज्यको अबधारणा, राष्ट्रवाद, स्वाभिमानका अवधारणाहरु सम्म पुर्याएको हुनुपर्छ ।
समाज समाजलाइ जोड्नको लागि विचारधाराहरुको निर्माण जस्तो धर्म, राजनैतिक विचारधारा आदि आदि जसले धेरै विस्तृत क्षेत्र ओगटेर बिशाल मानवहरुलाई एकताबद्ध गरेको छ। धर्म र राजनीतिक विचारधाराले त हजारौँ किलोमीटर पर रहेका कहिले नदेखेको, नसुनेको व्यक्ति लाइ समेत जोडिदिएको छ। यी अभौतिक ब्यबस्थाहरु जुन मानव समाजको एकताको लागि रचिएको हो त्यो सर्वर्था झुटको खेतिमा आधारित छ। जति धेरै झुट उति शक्तिशाली मानव समाज किनकि भोलि चुनौती आयो भने झुटमा आधारित ब्यबस्था छिटो परिमार्जित हुन्छ। त्यसैले धर्महरु तात्कालिक परिस्थिति हेरेर परिमार्जित गरिए त्यसैले अहिले विभिन्न धर्मका स्वरुपहरु देख्न सकिन्छ।
त्यस्तै राजनीतिक बिचारधाराहरु पनि त्यसरी नै परिस्थिति हेरेर परिमार्जित गरिएका छन्। सामन्तवाद हुदै महाजनवाद हुदै पुँजीवाद हुदै साम्यवादी बिचारधारा। यी सबै बिचारधारा मात्र हुन् यिनीहरुको भौतिक महत्व हुदैन। समय परिस्थिति हेर्दै यसको परिमार्जन भएको हो। यसको लक्ष्य भनेको शक्तिशालि मानव समुहले आफु शक्तिशालि रहिरहनको लागि त्यहि ब्यबस्थालाइ अर्को रुपमा प्रस्तुत गरेको मात्र हो लक्ष्य भनेको शक्तिशालीहरुले राज्य गर्ने पुरानो सामन्ती चरित्र नै हो।
त्यसैले मानिस न पुँजीवादी न साम्यवादी हुन्छ। यो त्यहि सामान्तबादी नै हुन्छ जसमा आफ्नो समुह जहिले पनि केन्द्रिय ब्यबस्थामा हुनु पर्छ भन्ने सोच बाट नै परिचालित हुन्छ। त्यसैले यी सबै धर्म विचारधारा चाहे ति पुँजीवादको रुपमा आउन, चाहे ति समाजबाद या साम्यबाद सबै त्यहि मानिस बिशेष गरि अहिलेको आधुनिक मानब प्रजाति सेपियनले कथेको झुटको खेतीका विभिन्न अभौतिक सरंचनाहरु नै हुन् जसले यसलाई पृथ्वीको र अन्य प्रजातिमाथि राज्यको निरन्तरता रही रहोस।
